Izmene u načinu primene samoporezivanja od 1. januara 2022. godine

Izmene zakonskih odredbi

Izmene Zakona o porezu na dohodak građana (ЗПДГ), izmene su stupile na snagu 7. maja 2021. godine, a primenjuju se od 1. januara 2022. godine, osim odredbi člana 5. koje se koje se odnose na prihode ostvarene u periodu počev od 1. januara 2015. godine zaključno sa 31. decembrom 2021. godine, koje se primenjuju od 7. maja 2021. godine.

Izmene Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, koje su stupile na snagu 7. maja 2021. godine.

Izmene ЗПДГ - samooporezivanje

- prihoda od autorskih i srodnih prava na koje se porez plaća samooporezivanjem, i
- prihoda od ugovorene naknade za izvršeni rad na koje se porez plaća samooporezivanjem.

- Za ostale prihode (dividende, prihodi od nepokretnosti i sl.) porez se i dalje utvrđuje purtem samoporezivanja na isti način.

- za prihode koje obveznik ostvari od 1. januara 2022. godine, poreska obaveza se utvrđuje putem samooporezivanja, ali sa primenom drugačije poreske osnovice i drugog roka za podnošenje poreske prijave (poreska prijava ПП ОПО);
- za prihode ostvarene u periodu od 1. januara 2015. godine do 31. decembra 2021. godine, za koje nije plaćen porez, poreska obaveza se utvrđuje rešenjem poreskog organa, uz primenu neoporezivog iznosa i normiranih troškova u visini od 50% ostavrenog prihoda.

Način plaćanja poreza od 1. januara 2022. godine

Normirani troškovi u dinarskom iznosu – trostruki neoporezivi iznos zarade (trenutno 18.300 x 3 = 54.900), priznaju se obvezniku u jednom kvartalu, po jednom (autorska nakanda) ili drugom osnovu (ugovorena naknada za rad) ili po oba osnova.

Prihodi od autorskih i srodnih prava i po osnovu ugovorene naknade za izvršeni rad oporezovaće se na kvartalnom nivou kao ukupni prihodi koje fizičko lice po tim osnovima ostvari u jednom kvartalu u kalendarskoj godini.
Porez se plaća po stopi od 20%.
Ne primenjuje se na samostalne umetnike.
Poreska prijava se podnosi u roku od 30 dana od isteka kvartala u kome su ostavreni ti prihodi (kvartali su: januar-mart; april-jun; jul-septembar; i oktobar-decembar).
Pored poreza, plaćaju se i doprinosi.

Plaćanje poreza na prihode ostvarene od 1.1.2015. do 31.12.2021. na koje nije plaćen porez

počev od 1. januara 2015. godine zaključno sa 31. decembrom 2021. godine, porez se utvrđuje rešenjem poreskog organa, ukoliko nije

- nastupila zastarelost utvrđivanja poreske obaveze u skladu sa propisima koji su bili na snazi u momentu ostvarivanja prihoda, ili
- pravosnažno okončan postupak utvrđivanja poreske obaveze, ili
- pre stupanja na snagu ovog zakona plaćena poreska obaveza u skladu sa propisima koji su bili na snazi na dan nastanka poreske obaveze.

Dakle, poreski organ će rešenjem utvrditi poresku obavezu za ceo ovaj period, što znači da obveznici neće podnositi poresku prijavu za samooporezivanje (poreska prijava ПП ОПО) do kraja 2021. godine.

Kako će se utvrditi poreska obaveza

Na prihode ostvarene u kalendarskoj godini u visini do 384.000 dinara godišnje, neće se plaćati se porez na dohodak građana. Za onaj deo ostvarenog prihoda koji je viši od navedenog iznosa (384.000 dinara godišnje), priznaju se normirani troškovi u visini 50% od ostvarenog prihoda (prihod pre umanjenja za neoporezivi iznos).

Godišnji neoporezivi iznos od 384.000 dinara primenjuje se za 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020. i 2021. godinu. Na ovaj neoporezivi iznos prihoda ne plaćaju se ni doprinosi za obavezno socijalno osiguranje.

Ukoliko je fizičko lice ostvarilo godišnji prihod u iznosu većem od neoporezivog iznosa (prihod veći od 384.000 godišnje), na razliku između ostvarenog prihoda i neoporezivog iznosa od 384.000 dinara, plaća se porez 20%, uz umanjenje normiranih troškova u visini od 50% ostvarenih prihoda.

Pored poreza, na utvrđenu razliku plaćaju se i doprinosi (PIO 25,5% i zdravstvo 10,3% ako primalac prihoda nije osiguran po drugom osnovu).

Primer

Na primer, lice je u 2020. godini ostvarilo 800.000 dinara i taj iznos se ne oporezuje u visini do 384.000 dinara (800.000 - 384.000 = 416.000).

Dobijena razlika od 416.000 dinara umanjuje se za normirane troškove u visini 50% od 800.000 (800.000 h 50% = 400.000).

- porez po stopi od 20%, kao i
- doprinos za PIO po stopi od 25,5% i
- doprinos za zdravstveno osiguranje po stopi od 10,3%, ako lice nije osigurano po drugom osnovu.
- Porez utvrđen rešenjem poreskog organa plaća se u 120 jednakih mesečnih iznosa.

Ukoliko bi obveznik ostvario mesečni iznos bruto prihoda od 64.000 dinara, tokom svih 5 godina unazad, uopšte ne bi imao obavezu plaćanja poreza (384.000 : 12 = 32.000; NT = 64.000 x 50% = 32.000;

OP = 64.000 – 32.000 - 32.000 = 0; Porez = 0; Doprinosi = 0).

Zaključak

Nakon donošenja Zakona o izmenama ЗПДГ, može se zaključiti da su fizička lica, koja nisu redovno izmirivali svoje poreske obaveze putem samoporezivanja u periodu od 1. januara 2015. do 31. decembra 2021. godine,

oslobođena prekršajne odgovornosti i kamate za neblagovremeno plaćanje poreske obaveze,

kao i da će poresku obavezu platiti u znatno manjem iznosu nego što bi platili da su redovno izmirivali svoju poresku obavezu i to na rate, a neki od njih možda uopšte neće imati obavezu plaćanja poreza zbog uvođenja neoporezovg iznosa od 384.000 dinara godišnje i normiranih troškova u visini 50% ostavrenog prihoda.

Kako postupaju obveznici koji su redovno izmirivali svoje obaveze

Prelaznim i završnim odredbama Zakona o izmenama ЗПДГ nije posebno regulisano kako postupaju fizička lica koja primenjuju samooporezivanje, a koja su do 7. maja 2021. godine uredno plaćala porez putem samooporezivanja i podnosila poresku prijavu ПП ОПО.

To znači da bi ova lica trebala da nastave da plaćaju porez putem samoporezivanja na isti način kako su to radila do 7. maja 2021. godine (da primenjuju "stare" normirane troškove i da podnose poresku prijavu ПП ОПО).

Pošto je ovo apsurdno, jer bio to značilo da su kažnjeni pošto su redovno izmirivali svoje obaveze, naša je sugestija da se ovi obveznici obrate poreskom organu, radi dobijanja dodatnog tumačenja o načinu postupanja u budućem periodu (verovatno će i oni dobiti mogućnost da primene neoporezivi iznos od 384.000 dinara i normirane troškove u visini od 50% ostvarenog prihoda, za period od 7. maja 2021. godine).

Očekujemo da Ministarstvo finansija u narednom periodu izda dodatno tumačenje u vezi sa načinom plaćanja poreza i doprinosa za ove obveznike.

Izmene Zakona o doprinosima

Posle člana 64b Zakona o doprinosima dodat je član 64v, kojim se uređuje obaveza obračunavanja i plaćanja doprinosa za lica iz člana 57. stav 2. ЗДОСО (lica koja ostvaruje ugovorenu naknadu za rad koja su sama dužna da obračunaju i uplate doprinose).

Shodno novom zakonskom rešenju, za ova lica, koja su ostvarila prihode po osnovu ugovorene naknade u periodu počev od 1. januara 2015. godine zaključno sa 31. decembrom 2021. godine, obaveza se utvrđuje rešenjem poreskog organa.

Doprinosi se utvrđuju i plaćaju na isti način kao i porez po izmenjenim odredbama ЗПДГ.

Kalkulator za prihode Freelancera koji nisu platili porez u periodu od 2015 do 2021 godine.

Kontaktirajte nas

Izmene u načinu primene samoporezivanja od 1. januara 2022. godine - ПП ОПО